|
© 2019-Wszystkie prawa zastrzeżone. |
Gmina ŁysomiceŁysomice 9 km. na płn. od Torunia  W XIII w. krzyżacy założyli osadę Pomisdorff, czyli dzisiejsze Łysomice. Najwcześniejsze zapisy dotyczące miejscowości pochodzą z XIV wieku i wymieniają ją jako folwark zakonny. Była to wieś czynszowa. W połowie XVII wieku folwark łysomicki spłonął. W 1772 roku osada przeszła pod władanie pruskie na mocy I rozbioru Polski. Po pokoju w Tylży Łysomice znalazły się w Księstwie Warszawskim. Po kampanii rosyjskiej Napoleona w 1812 r. wkroczyli tu Rosjanie. Po wojnie światowej wieś znalazła się w państwie Polskim. W okresie II wojny światowej Łysomice znalazły się w obszarze ziem wcielonych do III rzeszy. 
Gostkowo 16 km. na płn.-wsch. od Torunia  W 1263 r. wieś została nadana przez zakon krzyżacki biskupowi sambijskiemu. W XVI w. stała się własnością rodu Czemów, a w 1670 r. patrycjusza toruńskiego, Georga Ernsta Lichtfussa, później Czapskich, którzy w 1761 r. sprzedali ją miastu Toruniowi, które dalej wieś wydzierżawiało. W 1900 r. majątek dworski rozparcelowano.
Kamionki Duże 21 km. na płn. od Torunia  Osada rycerska wzmiankowana w latach 1423-24 w komturii toruńskiej. W 1446 r. wieś wymieniana z racji sporu o granicę dóbr. Pierwotnie wieś stanowiła całość lecz z czasem wskutek podziału własności na szlachecką i kościelną doszło do jej rozdzielenia. W 1570 r. wieś należy do Marcina Kamińskiego, a w1608 r. do Jakuba Gołockiego. We wsi: cmentarz ewangelicki z połowy XIX wieku z grobowcem rodziny Grimm, zabudowania folwarczne z przełomu XIX/XX wieku.
Koniczynka 14 km. na płn.-zach. od Torunia  Folwark wydzielony został w pierwszej połowie XIX w. przez właściciela Papowa Toruńskiego, Carla Elsnera. We wsi znajduje się dwór z 1910 r. oraz pozostałości parku krajobrazowego z XIX w. Dwie części budynku dworu pochodzą z różnych okresów.
Kowróz 16 km. na płn. od Torunia  Wieś znana była już w XV wieku. Jej dawniejsze nazwy to: Kowroz i Kuwroz. W 1550 r. jej właścicielem był wojewoda brzeski - Jan Kulka. W 1591 r. ksieni chełmińska Magdalena Mortęska kupiła wieś od wojewodziny brzeskiej na fundację oo. jezuitów w Toruniu, a ci w 1594 r. wzięli wieś w posesję trzymając ją do zaborów. W 1656 r. po wypędzeniu jezuitówa majątek otrzymali toruńscy mieszczanie. Po wojnie przegranej przez Szwedów miasto oddało dobra jezuitom. Prusacy po kasacie zakonu utworzyli tu domenę królewską, a wieczystym dzierżawcą został Będziński, który jednakże opuścił dobra. Przez krótki okres należały one do rządu pruskiego, następnie (ok. 1789 r.) wydzierżawiono majątek Dziewanowskiemu. Około 1880 r. majątek należał do klasztoru żeńskiego w diecezji chełmińskiej. W 1920 r. właścicielem był Leon Feldt. Po 2 wojnie światowej dobra zabrał Skarb Państwa Polskiego. We wsi znajduje się park dworski z II poł. XIX w.i zabudwania folwarczne z końca XIX w.
Kowrózek (Przysiółek Kowrózka) 19 km. na płn. od Torunia Majątek założono w 1822 r., a właściwie wydzielono z obszaru posiadłości Kowróz. W tymże roku w południowo-wschodniej części dóbr utworzono folwark Kowrózek i wybudowano dwór oraz zabudowania gospodarcze, a w otoczeniu dworu powstał niewielki park. Do czasów pierwszej wojny światowej majątek pozostawał w rękach niemieckich. W 1924 r. nabył go Józef Kiedroń (1879-1932). Po wojnie majątek w Kowrózku zabrał Skarb Państwa Polskiego. W dworku utworzono mieszkania, a na terenie dawnego folwarku istniały gospodarstwa rolne.
Lipniczki 16 km. na płn.-wsch. od Torunia  Wzmiankowana po raz pierwszy w 1438 r. jako majątek rycerski, należący do Hansa von der Linde. Następnie miejscowość należała do rodu Lipnickich. Na początku XVIII wieku była własnością Baumgartów, a później (dwudziestolecie międzywojenne) Borowskiego, Reichela, Tietzena, Lorentza i Kentzerów.
Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z dokumentu zakonnego z roku 1255. Ostaszewo - około 1400 r. miało nazwę Ostichau, W 1858r. właścicielem majątku ziemskiego został Wegner. W czasie pierwszej wojny światowej dziedzicem majątku był Herman Wagner. Od 1942 roku (w czasie okupacji hitlerowskiej) wyznaczano tutaj rządców. Po wyzwoleniu w 1945 roku z majątku utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne.
Pałac wzniesiony w drugiej połowie XIX wieku wraz z częścią zabudowań folwarcznych oraz kaplicą z początku XX wieku. Pałac otacza park założony w drugiej połowie XIX stulecia. Najbliższe otoczenie parku tworzy nowa kompozycja zieleni. Obecnie właścicielem pałacu jest Agencja Nieruchomości Rolnych Skarbu Państwa, która dzierżawi obiekt osobie prywatnej.
Wieś wzmiankowana po raz pierwszy w roku 1415 jako należąca do komturstwa toruńskiego. W 1457 r. została nadana Toruniowi przez króla Kazimierza Jagiellończyka w dowód wdzięczności za pomoc w wojnie trzynastoletniej. W XVII i XVIII w. folwark papowski był wydzierżawiany przez Toruń.
Wzmiankowane po raz pierwszy w 1346 r. jako folwark komturstwa bierzgłowskiego. Piwnice do 1415 r. miały prywatnych właścicieli bo wtedy przestało istnieć komturstwo bierzgłowskie a jego obszar przejął Toruń. Przez wieki były własnością prywatnych właścicieli. Od 1922 r. są własnością Skarbu Państwa Polskiego. od 1942 r. własność przejęła III Rzesza. W roku 1945 majątek ponownie trafił do Skarbu Państwa Polskiego.
Piwnicach mieści się obserwatorium astronomiczne Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, założone w 1948 roku, do którego wyposażenia należą m.in. teleskop Schmidta-Cassegraina o średnicy 90 cm, teleskop Cassegraina o średnicy 60 cm, a także dwa radioteleskopy. Mniejszy z nich, o średnicy 15 m został oddany do użytku w 1979 r., większy o średnicy 32 m w 1994 r. (jest to największy radioteleskop w Polsce). Oba są częścią światowego systemu VLBI i pracują w międzynarodowej sieci obserwacji kosmosu.
We wsi zachował się zabytkowy dwór i zabudowania folwarczne z końca XIX wieku
Dwór o skromnych cechach klasycystycznych z przełomu XIX i XX wieku zbudowany przez Gustawa Weinschek. Przed dworem trawnik z sadzawką. Dwór okala park krajobrazowy z XIX wieku z wieloma gatunkami drzew. Świerczynki Przed przybyciem Krzyżaków na teren Ziemi Chełmińskiej istniał tu gród należący do Pipina - lokalnego wodza pruskiego. W 1345 roku, była w posiadaniu toruńskiego klasztoru benedyktynek. aż do sekularyzacji w 1834 roku. W 1445 roku jest wzmiankowana parafia, szpital oraz szkoła.
Świerczyny
|
|
